Tránh bình mới rượu cũ

Tại Hội nghị, 5 vấn đề cốt lõi nhất là đất đai của các công ty nông lâm nghiệp; xử lý tài sản trên đất; tài chính của các công ty; xử lý lao động của các công ty làm ăn thua lỗ; khoa học công nghệ trong tiến trình đổi mới sắp xếp các công ty nông lâm nghiệp như thế nào là những vấn đề được các đại biểu đặc biệt quan tâm.

Theo ông Ngô Văn Hồng- Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Kiến thức bản địa và Phát triển (CIRD), khó khăn lớn nhất hiện nay là xử lý tranh chấp liên quan đến đất đai của các công ty nông lâm nghiệp và người dân sở tại. Bên cạnh đó có những hình thức công ty nông lâm nghiệp thực hiện khoán trắng giống như phát canh thu tô điều này trong nghị định hướng dẫn là cấm. Việc giải quyết các mâu thuẫn đất đai hiện nay, tình hình khoán như thế nào là một câu chuyện dài mà không chỉ ngành lâm nghiệp đứng ra giải quyết được mà phải có sự vào cuộc của các cơ quan liên quan, và đặc biệt là sự vào cuộc mạnh mẽ của các tổ chức chính trị xã hội, các cơ quan phản biệt và các nhà khoa học để giải quyết triệt để các mâu thuẫn này.

Góp ý vào dự thảo thông tư, ông Hồng đề nghị thông tư bổ sung một số tiêu chí về định tính và định lượng, trong đó, một số tổ chức, một số công ty nông lâm nghiệp nằm ở vùng biên giới hải đảo hay ở những vùng đặc biệt khó khăn làm nhiệm vụ công ích thì phải có những đánh giá riêng. Đặc biệt, trong vấn đề tranh chấp lấn chiếm đất đai cần phải đánh giá mức độ nghiêm trọng hay không nghiêm trọng để có những giải pháp, trong trường hợp cần thiết thì các nông lâm trường quốc doanh này cần phải bàn giao đất về cho người dân, về địa phương để phục vụ phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Bên cạnh đó, trong quá trình xây dựng để án sắp xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp cần phải có sự tham gia của các bên liên quan đặc biệt là người dân và chính quyền địa phương sở tại để tránh việc doanh nghiệp đơn phương độc mã làm một mình, dẫn đến nội dung đề án sắp xếp, đổi mới của công ty không khách quan, không minh bạch hoặc có những thiếu sót như vậy hiệu quả sắp xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp không đạt được như kỳ vọng của thông tư hướng dẫn cũng như kỳ vọng của đảng và chính phủ về vấn đề này.

Ông Phạm Quang Tú- Điều phối chương trình hỗ trợ liên minh vận động chính sách – Oxfam Anh cũng cho rằng, tồn tại lớn nhất, đang thiếu và cần phải bổ sung chính là quy trình sắp xếp đổi mới công ty nông, lâm nghiệp theo hướng dẫn của dự thảo thông tư vẫn là đơn tuyến theo hướng tự soi gương của các công ty nông lâm nghiệp, thiếu sự tham gia của chính quyền địa phương. Bên cạnh đó, thiếu quy trình thẩm định và thiếu tiêu chí đánh giá hướng dẫn cho cơ quan quản lý nhà nước dựa trên đó để thẩm định tài liệu mà công ty đưa lên. Vì vậy, thông tư cần quy định rõ vấn đề này.

Phát biểu kết luận hội nghị, ông Cao Chí Công- Phó tổng cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN & PTNT) cho biết, dự thảo thông tư hướng dẫn như thế này là chưa đầy đủ, chưa có sự tham gia của các cơ quan chức năng cấp huyện xã. Ông Công yêu cầu cần bổ sung trình tự phê duyệt, hướng dẫn đề án. Tổng cục Lâm nghiệp sẽ tiếp thu, sửa đổi cho phù hợp. Dự kiến, thời hạn hoàn thành hồ sơ đề án sắp xếp, đổi mới của công ty nông lâm nghiệp phải được hoàn thành trước vào tháng 5/2014.